سلام
از تاخیری که داشتم معذرت می خواهم . دوستی پرسیده بود که ارتباط من با اداره ی آموزش و پرورش بوستان و گلستان چگونه است ؟ باید خدمت ایشان عرض کنم من امسال به عنوان سرگروه پایه ی اول و پیش دبستان با گروه های آموزشی این اداره همکاری داشتم .
مطلب پاییین تحقیقی از همکاران دبستان حجاب است :
عنوان تحقیق:ارزشیابی – پیشرفت تحصیلی
مطالعه‌ی علوم سابقه‌ای طولانی داردومتون کهن ازعلاقه‌ی بشر به کندوکاو درطبیعت ودستکاری درآن حکایت می کند.بااین وصف،توجه به علوم پایه وافزون آن به برنامه درسی مدارس،پدیده‌ای است که بعدازانقلاب صنعتی اتفاق افتاد.به علاوه تکنولوژی درزندگی انسان اهمیت پیداکردوتأثیرآن به حدی رسیدکه ادامه‌ی حیات بدون آن غیرممکن شد.دراثراین وضع ،آموزش درمرکزبرنامه‌های آموزشی ونوآوریهای درسی قرارگرفت ودرتصمیم‌گیریهای آموزشی مربوط به آینده نقش مهمی پیدا کرد.استفاده ازرویکردهای جدیدآموزش نیزدرمؤثرترکردن وعمیق‌ترکردن یادگیری مدنظرقرارگرفت.تربیت معلمان باکیفیت بهتر،توسعه‌ی آزمایشگاهها،به‌کارگیری روشهای تدریس مناسبتر ومرتبط‌کردن این دروس بازندگی انسان ازجمله اقداماتی بودکه دردوسه‌دهه‌ی گذشته انجام گرفته وهدف ازاین اقدامات آن بوده است که جایگاه این دروس درذهن دانش‌آموزان ونیزنقش آن درتربیت شهروندانی توانمندوقادربه ادامه‌ی زندگی درجامعه‌ی فرداامکان‌پذیرگردد.تغییردراهداف،درروش تدریس،نحوه‌ی تربیت معلمان،تغییردرکتابهای درسی وبه طورکلی،تغییردررویکردآموزش علوم،ازجمله تغییراتی است که درسالهای اخیردرحوزه‌ی دانش بشری به وجودآمده است.
درکشورمانیز،علیرغم تغییرات چشمگیردرمحتوای مطالب دروس دوره ابتدایی،درروش تدریس آنهاونیزدرتربیت معلمان،ضرورت تغییردرنظام ارزشیابی وطراحی سؤالات به سبک وسیاقی جدید وبارعایت حیطه‌های سه‌گانه‌ی این آموزش،یعنی حیطه‌های دانشی،نگرشی ومهارتی به‌طورکامل درک نشده بود.چنانچه بانگاهی به سؤالات طرح شده به وسیله دست‌اندرکاران این رشته می‌توان دریافت که اکثراین سؤالات،بعددانشی داشته وبرحفظ هرچه بیشترمطالب تدریس شده تأکیددارند.
اداره‌ی کل سنجش وارزشیابی تحصیلی بادرک این ضرورت که بدون تغییردرنظام ارزشیابی دروس،سایرتغییرات ایجادشده درمحتوا ودرروش چندان کارساز نمی‌تواندباشد.بااجرای پرونده‌ای که هدف ازآن آشنایی معلمان باشیوه‌های نوین طراحی ابزارهای ارزشیابی دراین دروس است.که تلاش برآن بوده که معلمان دوره‌ی ابتدایی رادرجریان تهیه‌ی سؤالاتی قراردهندکه با به کارگیری آنهامی‌تواننداولاً:یادگیری سنجیده‌تری ازمطالب راموجب گرددوثانیاً:نگرش ومهارت لازم رابرای استفاده ازاین دروس درزندگی دانش‌آموزان فراهم نماید.
دررویکردجدیدبه آموزش،اهداف آموزش درسه حیطه‌ی دانستنی،مهارتی ونگرشی مطرح می‌شوند.بدیهی است که سوالهای مربوط به ارزشیابی ازپیشرفت یادگیری دانش‌آموزان نیزبایدبه صورتی طراحی شوندکه ناظربه هرسه حیطه فوق‌الذکرباشند.بنابراین دراین رویکرد،ارزشیابی جزیی ازفرایندیاددهی-یادگیری تلقی می‌شود.یعنی ارزشیابی مستمرازدانش‌آموزان جزیی ازمشغله‌ی فکری وعملی معلم درفرایندروزانه تدریس است وطراحی هرمرحله ازدرس بایدبادرنظرگرفتن این مسأله انجام پذیرد.
1. ارزشیابی ازدانستنی‌ها:دراین‌قسمت بایدازپرسش‌های فکری وفهمیدنی استفاده وسعی شودازپرسش‌هایی که متکی برحافظه است کمتراستفاده شود.درهرامتحان خوب وقابل‌قبول،اکثرپرسش‌هابایدتفکربرانگیزباشندودانش‌آموزرابامسأله‌ی جدیدی درگیرکنند،بنابراین باتوجه به مفاهیم مندرج درردیف دانستنی هاوبااستفاده ازابزارهای اندازه‌گیری می‌توان سؤالات متنوع ومناسبی راطراحی کرد.البته درتنظیم پرسشهابایددقت کردکه مهارت‌هاونگرش‌هاراتاحدامکان لحاظ کردوازطرح سؤالات به روال سنتی دوری نمود.
2. ارزشیابی ازمهارت‌ها:باتوجه به اینکه پرورش مهارت‌هاامری تدریجی است،لازم است معلم به هنگام طرح فعالیتها،حدود انتظارات خودراازدانش‌آموزمشخص کند.برای ارزشیابی ازمهارتهامی توان ازچک‌لیست استفاده کردوعملکردموردانتظاررادرهرقسمت ازمهارت‌هابه صورت چندجمله‌ی مشخص درج کرد.
3. ارزشیابی ازنگرشها:درفرایندیاددهی-یادگیری،آثارونشانه‌هایی وجودداردکه به کمک آنها می توان دریافت که نگرش موردانتظاردردانش‌اموزان پدیدآمده است یانه.ازجمله تمایل به جمع‌آوری واستفاده ازشواهد،تمایل به تغییرعقیده درپناه شواهد،انعطاف‌پذیری ونداشتن تعصب،تمایل به تجدیدنظر در راه‌ها وروشها،کنجکاوی،مسؤولیت‌پذیری،نظم‌وترتیب درکار،همکاری گروهی ومواردمشابه.
بنابراین دراین زمینه نیزمعلم می‌تواند،باتوجه به مفاهیم درج شده دردانستنی‌ها ومهارت‌های موردانتظاراقدام به تهیه لیستی ازنگرشهای موردانتظارنمایدوبازیرنظرداشتن فعالیتها،رفتارهاوعملکرد‌های دانش‌آموزان ازمیزان ونوع نگرش‌های موردنظردرباره‌ی هردانش‌آموز شناخت پیداکند.
4. ارزشیابی ازفعالیت‌های خارج ازکلاس:این ارزشیابی باتوجه بانوع فعالیت‌های خارج ازکلاس دانش‌آموزان به صورت فردی یاگروهی صورت می‌گیردوحاصل آن توسط دانش‌آموزان به کلاس درس آورده می‌شود.
درپایان بایدتوجه داشت که درارزشیابی‌هابه تفاوتهای فردی دانش‌آموزان وسبک‌های متفاوت یادگیری وعلائق آنهابایدتوجه کردودرتمام ارزشیابی هااین نکته رابایددرنظرداشت که ملاک اصلی آموزش«یادگیری»ونیز«یادگرفتن راه یادگیری»است،بنابراین،رقابت های فردی بی جا،امتحان مداری ونمره‌مداری،حافظه‌پروری وغیره جایی درارزشیابی های ما نمی‌تواندداشته باشد.
منبع
شیوه نوین تحلیل متون درسی وطراحی ابزارهای ارزشیابی،دکترمحمدجعفرجوادی،چاپ 1378،انتشارات مدرسه
